انواع ناهنجاری های دندانی و درمانهای موجود برای رفع آنها

انواع ناهنجاری های دندانی و درمانهای موجود برای رفع آنها:
1. دندان های نامنظم یا به هم ریختگی دندانها (Crowding)
2. دندان های بیرون زده (Protrusion)
3. وجود فاصله بین دندانها(Spacing)
4. کراس بایت دندانی (Dental Cross bite)
5. اپن بایت قدامی (Anterior open bite)
6. اپن بایت خلفی(posterior open-bite)
7. بایت عمیق(Deep bite)
8. دندان نهفته (Impaction)
9. فقدان یا کمبود یک یا تعدادی از دندان ها (Missing)
10. دندان اضافه (supernumerary)

1. دندان های نامنظم یا به هم ریختگی دندانها (Crowding)

 

دندان های نامنظم یا به هم ریختگی دندانها از شایع ترین مشکلاتی هستند که نیاز به ارتودنسی را ایجاد می کنند. کرادینگ که شایع می باشد و در آن یک یا چند دندان به صورت نامرتب قرار گرفته اند که می تواند به دلایل کوچک بودن سایز فک، بزرگ بودن سایز دندان ها و یا حضور دندان های اضافه باشد. مشکل کمبود فضا هم به شکل دندان های نامنظم و هم به شکل کمبود فضا جهت رویش تمامی دندان های دائمی خود را نشان می دهد.
درمان آن بسته به علت مشکل متفاوت است و شامل ایجاد فضا به کمک فنر های ارتودنسی، باز کردن فک با دستگاههای ارتودنسی، کوچک کردن سایز دندانها و یا کشیدن یک یا چند دندان و سپس مرتب کردن دنداها با ارتودنسی میباشد.

2. دندان های بیرون زده (Protrusion)

در این نوع مشکلات دندان ها بیرون زده تر از موقعیت طبیعی خود هستند و این بیرون زدگی ظاهر دندان ها را هم در حالت عادی و هم در حالت لبخند نازیبا می کند و همچنین به دلیل ایجاد برجستگی بیش از حد در ناحیه لب بالا و پایین ظاهر صورت از نمای روبرو و نیم رخ نامطلوب می شود. در این موارد درمان ارتودنسی با عقب دادن دندان ها و رفع بیرون زدگی آنها اثرات بسیار مثبتی در ظاهر دندان ها و صورت ایجاد می کند. درمان ارتودنسی از زمانی که دندان های دائمی به طور کامل رویش یافته اند می تواند آغاز شود. درمان آن اغلب شامل کشیدن دو یا چهاردندان و عقب کشیدن سایر دندانها با ارتودنسی میباشد.

 

 

3. وجود فاصله بین دندانها (Spacing)

وجود فاصله بین دندانها میتواند فقط محدود به دو دندان باشد (مثلا بین دو دندان جلویی فک بالا) و یا تمام دندانها فاصله داشته باشند. مهمترین علت فاصله بین تمام دندانها عدم هماهنگی بین اندازه استخوان های فک و اندازه دندان ها می باشد. یعنی دندان ها برای فک خیلی کوچک باشند که یا دندانها از حالت عادی کوچکتر هستند و یا فک از حالت عادی بزرگتر است. از علتهای دیگر آن فقدان یک یا چند دندان و یا وجود مشکلات لثه ای میباشد.
به فواصل بین دو دندان جلویی فک بالا دیاستم گفته می شود. مهمترین علت درمان دیاستم تامین زیبایی می باشد البته ممکن است در مواردی باعث ایجاد مشکل در تکلم شودکه ابتدا باید علت ایجاد دیاستم مشخص شود.
درمان این وضع بستگی به شدت مشکل دارد که میتواند شامل بستن تمام فاصله ها با ارتودنسی، بستن قسمتی از فاصله ها با ارتودنسی و پرکردن بقیه با مواد همرنگ دندان و یا انتقال تمام فاصله ها به یک یا چند محل با ارتودنسی و قرار دادن ایملنت در مکانهای ایجاد شده.

4. کراس بایت دندانی (Dental Cross bite)
حالتی است که یک دندان در موقعیت صحیحی نسبت به دندان مرتبط در قوس فک مقابل قرارنگرفته است، در حالت طبیعی هنگامیکه دندانهایمان را روی هم می گذاریم، قوس بالا اندکی عریض تر و بیرون تر از قوس پایین است. اگر دندان بالا نسبت به دندان پایین به سمت داخل قرار گرفته یا در موقعیت نوک به نوک با آن قرار داشته باشد، کراس بایت وجود دارد. کراس بایت ممکن است فکی هم باشد که برای اطلاع بیشتر از آن به بخش ناهنجاری های فکی مراجعه فرمایید.
درمان کراس بایت دندانی بخصوص دندانهای جلویی دائمی باید به محض تشخیص و در اصرع وقت انجام پذیرد چرا که هرچه از رویش دندانها بگذرد درمان آن دشوار تر میشود.
5. اپن بایت قدامی (Anterior open bite)

اپن بایت قدامی به معنای عدم همپوشانی عمودی دندانهای جلویی فک بالا بر روی دندانهای جلویی فک پایین است. دراین حالت هنگامی که دندان های عقبی بر روی هم قرار می گیرند، دندان های قدامی به هم نمی رسند. زمانی که فاصله بین دندانهای بالا و پایین زیاد است به احتمال زیاد مشکل ناهنجاری فکی میباشد و برای درمان آن باید ارتودنسی به همراه جراحی فک انجام شود.

 

 

6. اپن بایت خلفی (posterior open-bite)

اپن بایت خلفی به عدم تماس دندان های آسیا، هنگامیکه دندان های جلویی باهم در تماس هستند گفته میشود.
 

7. بایت عمیق (Deep bite)
بایت عمیق به حالتی گفته میشود که میزان همپوشانی دندانهای جلویی فک بالا بر روی دندانهای جلویی فک پایین افزایش یافته است. درموارد شدید، ممکن است دندانهای جلویی فک پایین از روبرو دیده نشوند. درحالت نرمال دندان های قدامی بالا در بعد عمودی 2 تا 3 میلی متر از لبه دندان های قدامی فک پایین را می پوشانند.
8. دندان نهفته (Impaction)
دندان نهفته دندانی است که به صورت نرمال به داخل دهان رویش نیافته است و تمام یا بخشی از آن توسط لثه یا استخوان پوشیده باقی مانده است. نهفتگی دندانها می تواند به دلیل، ارث، موقعیت ناصحیح جوانه دندانی درحال تکامل، از دست رفتن زودهنگام دندانهای شیری و یا به طور کلی کمبود فضا باشد. دندانهای نهفته می بایست درمان شوند، زیرا می توانند مشکلاتی را به همراه داشته باشند.
درمان دندان نهفته شامل یک ارتودنسی مقدماتی برای ایجاد فضای منایب برای دندان و مرتب کردن سایر دندانها و یک جراحی سرپای برای برداشت استخوان و دسترسی به دندان نهفته و سپس ادامه ارتودنسی برای آوردن دندان نهفته به محل مناسب خود میباشد.

 

9. فقدان یا کمبود یک یا تعدادی از دندان ها (Missing)

فقدان یا کمبود یک یا تعدادی از دندان ها: در حالت نرمال یک انسان بالغ باید 28 دندان در دهان داشته باشد که در صورت رویش هر چهار دندان عقل این تعداد معادل 32 عدد میباشد. به عدم حضور یک یا تعداد بیشتری از دندان ها در دهان که می تواند به علت فقدان مادرزادی جوانه دندانی یا کشیده شدن دندان باشد دندان غائب یا missing گفته میشود.

 

10. دندان اضافه (supernumerary)

در حالت نرمال یک انسان بالغ باید بدون احتساب دندانهای عقل 28 دندان در دهان داشته باشد. گاها به طور مادرزادی بعضی افراد ارای یک یا چند دندان اضافه تر میباشند که مشکلاتی را برای بیمار ایجاد میکند.